IJboulevard: ondergrondse fietsenstalling en wandelgebied
Flaneren met een spectaculair uitzicht over het IJ. Je fiets stallen in de rivier. In het hart van onze hoofdstad realiseerden Van Hattum en Blankevoort met VenhoevenCS architecture+urbanism het project IJboulevard en is de infrastructuur van het gebied rond station Amsterdam Centraal verrijkt. Een ondergrondse fietsparkeergarage waar 4.000 Amsterdammers en toeristen hun stalen rossen kunnen stallen op een plek waar elke millimeter telt. Met op het dak een aantrekkelijke wandelboulevard en nieuwe leefruimte. De IJboulevard is sinds 22 februari 2023 officieel in gebruik.
Waterbouwkundig project
IJboulevard is een waterbouwkundig project wat Van Hattum en Blankevoort op het lijf is geschreven; een civiele constructie voor de fietsenstalling die op een externe locatie is voorgebouwd en over het water is getransporteerd naar de projectlocatie. Hier is in het water voor de fietsenstalling een vrijstaande aanvaarbescherming gerealiseerd, die de bestaande kade en de fietsenstalling beschermt tegen eventuele aanvaringen van het scheepvaartverkeer op het IJ. De fietsenstalling is voorzien van een verlaagd plafond en technische installaties. Door middel van wayfinding is het mogelijk om snel je fiets te parkeren en trein op tijd te halen. In dit project hebben we onze ruime ervaring ingezet die we hebben opgebouwd met ondergronds (fiets)parkeren.
De voetganger centraal
Eén van de belangrijke ambities was meer ruimte voor de voetganger. Aangezien trottoirs voor meerdere functies gebruikt worden en de drukte in de stad toeneemt, was ruimte voor voetgangers niet vanzelfsprekend. De ondergrondse stalling is ontworpen als verlengstuk van de openbare ruimte. Extra ruime trapgaten met grote glasoppervlakten geven vanaf de boulevard al zicht op de lichte en uitnodigende stalling.
Extra ruimte
Met enkele ingrepen in het constructieve ontwerp, is meer ruimte gecreëerd dan was gevraagd. Deze ruimte wordt benut voor een betere doorstroming en meer overzicht. Er zijn 2 hoofdentrees naar de stalling voor voetgangers en fietsers. De entreezone is verruimd in oppervlakte en heeft een extra hoog plafond gekregen. De ruime en kolomvrije opzet van de stalling, in combinatie met royaal daglicht en goede zichtbaarheid en centrale positie van de beheerder, geven de bezoeker op elk moment van de dag een veilig gevoel.
Duurzaam
Het plan voor IJboulevard is een integraal ontwerp: toekomstbestendig, klimaatadaptief en natuurinclusief. Met aandacht voor een zo laag mogelijk energieverbruik en gebouwd met zo weinig mogelijk materialen. Daarbij zijn de gekozen materialen duurzaam en zo veel mogelijk recyclebaar. Het ‘low tech’ installatieconcept vormt ook een integraal onderdeel van het ontwerp. Het IJ is een waardevol ecosysteem. Om de stroming van de natuur zoveel mogelijk te behouden en waar mogelijk te bevorderen zijn verschillende natuurinclusieve maatregelen opgenomen.
Winnaar Schreudersprijs 2022
IJboulevard, fietsenstalling en aanvaarbescherming heeft in 2022 de Schreudersprijs gewonnen. De overwegingen voor het toekennen van de prijs zijn:
"Zeer interessant is het concept met een nieuwe toepassing van de bestaande zinktunneltechniek. Het unieke project met internationale allure levert een significante bijdrage aan de stad, waarbij van de 'achterkant' van station Amsterdam Centraal een kenmerkende plek en een nieuwe voorkant gemaakt is. Het resulteert op twee fronten in een verbetering van de openbare ruimte: een vrijgespeeld maaiveld door het ondergronds brengen van fietsen en de toevoeging van een panoramische wandelboulevard aan het IJ. Op een complexe stedelijke locatie is een out-of-the-box-oplossing ontwikkeld die rekening houdt met de aanwezigheid van de Noord/Zuidlijn-tunnel en tevens een aanvaarbescherming vormt. Er is slim gekozen om zaken op afstand te doen en productie buiten de stad te houden, waardoor de overlast van de stedelijke ontwikkeling tot een minimum beperkt is. Het is een concept met potentie, dat zeker op meerdere locaties - nationaal en internationaal - navolging zal kunnen krijgen. Het is een potentieel exportproduct waarin Hollands glorie afleesbaar in, in de combinatie van fietsen, water en engineering."
Foto's: o.a. Ossip van Duivenbode
Partners
Voor de tender van project IJboulevard is samengewerkt met VolkerWessels-ondernemingen VSF en VolkerWessels Infra Competence Centre (VWICC). Andere VolkerWessels-partijen die hierin participeren zijn: Homij Technische Installaties en Van Kessel Sport en Cultuurtechniek. De vormgeving is door architectenbureau VenhoevenCS verzorgd in samenwerking met DS Landschapsarchitecten en Royal HaskoningDHV heeft bijgedragen aan het ontwerp van de aanvaarbescherming.
De videobeelden zijn gemaakt door JENK, de artist impsessions bij dit bericht zijn gemaakt door VenhoevenCS, de luchtfoto's zijn van Topview, overige fotografie: Ossip van Duivenbode (op alle beelden is copyright van toepassing).
